Werkgevers willen af van deel loonsverhoging

Werkgeversverenigingen VNO-NCW en AWVN willen een streep zetten door een deel van loonsverhogingen die in cao’s zijn afgesproken. In de huidige tijd van corona vinden ze hogere loonkosten niet verantwoord. Ze pleiten er voor om loonsverhogingen deels afhankelijk te maken van de economie.

Dat schrijven zij in een artikel in economisch vakblad ESB.

Vooral ondernemers in het mkb, flexwerkers en zelfstandigen worden geraakt door de coronacrisis, zeggen Anthony Stigter, secretaris Economische Zaken en Arbeidsmarkt bij VNO-NCW/MKB-Nederland en Laurens Harteveld, beleidsmedewerker bij werkgeversvereniging AWVN.

Werknemers in vaste dienst hebben het nu nog relatief goed, schrijven zij. Om aan het verschil tussen die twee groepen tegemoet te komen zeggen zij drie oplossingen te hebben.

Flexibel: eerder werk kwijt

Zo kunnen cao’s met een kortere looptijd worden afgesloten. Zo voorkom je dat werknemers nog een loonsverhoging krijgen, terwijl in de tussentijd de economie is verslechterd.

Dat zou ook kunnen worden bereikt via bijzondere clausules, waardoor cao’s in slechte tijden snel kunnen worden aangepast. Er hoeven dan minder snel mensen uit en degenen met een flexibel contract hebben een grotere kans om hun werk te verliezen.

Meer winstafhankelijk

Een tweede mogelijkheid is om de loonstijgingen te koppelen aan de economie, bijvoorbeeld door een groter deel van de loonstijging winstafhankelijk te maken. Als het slechter gaat, dan valt de loonstijging zo automatisch minder hoog uit. Ook dan hoeven bijvoorbeeld flexwerkers dan snel mensen hun werk te verliezen.

Tot slot zou er meer kunnen worden ingezet op werkzekerheid, in plaats van baanzekerheid. Dat vereist wel wat werk aan de manier waarop onze arbeidsmarkt is ingericht.

Uitslagen economie versterkt

Het eenvoudigste is de tweede manier, loonstijgingen meer koppelen aan de winst, denkt Jannes van de Velde, woordvoerder van de AWVN.

Harteveld geeft desgevraagd wel toe dat daardoor de economische cyclus wordt versterkt, oftewel, als het slecht gaat met de economie, dan stijgen de lonen minder. Mensen met minder loon zullen minder geneigd zijn veel te consumeren en dat is dan weer slecht voor de economie.

Stabilisatie juist goed

Juist die stabiliserende werking is volgens Agnes Akkerman, hoogleraar arbeidsmarktverhoudingen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, echter een belangrijk voordeel van cao’s.

Zij zorgen er immers voor dat de vraag van consumenten niet meteen inzakt. “Daardoor kun je kortdurende crises sneller overleven.”

Niet hele systeem aanpassen

Verder is Akkerman terughoudend met het doen van structurele aanpassingen in hoe cao’s worden afgesproken: “Je moet oppassen dat je niet het hele systeem aanpast aan een crisissituatie, die niet vaak voorkomt.”

Akkerman ziet meer in een crisisclausule, alhoewel dan vooraf wel goed moet worden afgesproken wanneer is sprake is van een crisis.

Twijfels

Sowieso heeft zij haar twijfels of de ongelijkheid tussen werknemers met een vast en mensen met een flexibel contract door hetzij een crisisclausule, of het flexibel maken van een de cao-stijging kan worden verkleind.

Daarbij speelt ook mee dat de voorstellen gaan over werknemers in vaste dienst, niet over payrollers, of uitzendkrachten, aldus Akkerman.

Voorstellen halen kern uit cao

Verder denkt Akkerman dat door de cao voor een bedrijfstak deels afhankelijk te maken van de winst, je één van de  belangrijke rollen van een cao onderuit haalt: namelijk dat je concurrentie op arbeidsvoorwaarden probeert te voorkomen. “De optie van winstdeling in plaats van loonstijging in de cao haalt de kernrol uit de cao.”

Bron:RTL Z