Ook op de arbeidsmarkt blijft discriminatie een probleem. Bij sollicitaties maken mensen met een migratieachtergrond minder kans om uitgenodigd te worden voor een gesprek. Ook herkomst is een veelgehoorde discriminatiegrond op de werkvloer. We zetten een aantal belangrijke onderzoeken en cijfers op een rijtje.

 

Dit zijn de cijfers

Een baan vinden kan normaal gesproken al lastig zijn, maar is soms nog moeilijker afhankelijk van je etnische achtergrond, blijkt uit onderzoek. Al voordat mensen met een migratieachtergrond aan de slag kunnen, hebben ze minder kans om aangenomen te worden voor een functie. Dat blijkt uit de resultaten van onderzoekers van de UvA en Universiteit Utrecht die ruim 4200 sollicitatiebrieven verstuurden tussen 2016 en 2018. Er werd gebruik gemaakt van fictieve namen, maar gereageerd op bestaande vacatures. De conclusie? Met een Nederlandse achtergrond heb je een grotere kans om uitgenodigd te worden voor een sollicitatie. Vooral mensen met een Turkse, Marokkaanse of Antilliaanse achtergrond werden gediscrimineerd, zij hadden 40 procent minder kans om een reactie te krijgen.

Vooral mensen met een Turkse, Marokkaan­se of Antilliaan­se achter­grond werden gediscrimi­neerd, zij hadden 40 procent minder kans om een reactie te krijgen

Schrikbarend was dat de inhoud van het cv geen invloed had op de kansen van de kandidaat, zo lichtte UvA-onderzoeker Bram Lancee na publicatie van het onderzoek toe. ,,In wetenschappelijke literatuur wordt vaak geopperd dat wanneer er bijvoorbeeld meer informatie over productiviteit op een cv staat, een werkgever minder snel zal discrimineren omdat je dan weet wat een kandidaat kan”, legt hij uit. ,,Maar dat blijkt niet zo te zijn. Extra informatie over de ervaring en productiviteit van een werknemer, maakte in dit geval niets uit.” Met andere woorden: uit onderzoek blijkt dus dat etniciteit de boventoon voert.  

Fictieve cv’s

Onderzoeksbureau Panteia concludeerde – in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid – eveneens dat mensen met een migratieachtergrond minder kans hebben op een reactie naar aanleiding van een sollicitatie. Het bureau plaatste ruim 700 fictieve cv’s online en daaruit bleek dat mensen met een migratieachtergrond gemiddeld 58 procent kans hebben op een of meerdere reacties. Zonder migratieachtergrond was dat 64 procent. Wel zien de onderzoekers een verbetering ten opzichte van eerder: de verschillen tussen mensen met en zonder migratieachtergrond zijn in 2019 afgenomen ten opzichte van 2015. Of dat ligt aan het feit dat er minder discriminatie is, is echter maar de vraag. De onderzoekers zien een mogelijke verklaring in de krapte van de arbeidsmarkt waardoor er afgelopen jaar minder ruimte was om te selecteren. Ook uitzendbureaus maken zich schuldig aan discriminatie op afkomst: vorig jaar onderzocht Store Support, eveneens in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, hoe uitzendbureaus omgaan met verzoeken van opdrachtgevers. Wat bleek? In 40 procent van de gevallen – er werden 476 uitzendbureaus onderzocht – werden discriminerende verzoeken geaccepteerd. Bedrijven vroegen de bureaus voor te selecteren op afkomst en bijvoorbeeld Marokkaanse of Turkse kandidaten niet te sturen, ongeacht hoe geschikt ze waren voor de functie. Deze uitzendbureaus waren overigens niet aangesloten bij een brancheorganisatie.  

Op de werkvloer

Naast discriminatie bij sollicitaties, is er ook regelmatig sprake van discriminatie op de werkvloer zelf. Discriminatie.nl presenteerde dit voorjaar de Monitor arbeidsdiscriminatie, waarin alle meldingen op de arbeidsmarkt van 2015 tot en met 2019 tegen het licht werden gehouden. Dit zijn meldingen die gedaan worden bij daarvoor ingerichte ADV’s (antidiscriminatie-voorzieningen), die ongeveer 30 procent van alle meldingen omvatten. In 2019 kwamen er in totaal 1140 meldingen binnen. Dat is overigens wel minder dan in 2015; toen waren het er 1437. Een derde van de meldingen over discriminatie op de arbeidsmarkt gaat over herkomst of afkomst. Daarmee is het de meest gemelde discriminatiegrond. Andere redenen voor discriminatie zijn geslacht, godsdienst, handicap of leeftijd. Als het gaat om meldingen op de werkvloer zelf, is zelfs 64 procent van de klachten gerelateerd aan herkomst of huidskleur. Afgelopen jaar kwamen er 196 meldingen binnen over discriminatie op de werkvloer, en 98 meldingen in sollicitatieproces. Een groot deel van de meldingen (70 procent) in 2018 en 2019 ging over beledigen, pesten, negeren, roddelen of stigmatiseren.  

Verzuim

Discriminatie leidt overigens ook tot ziekmeldingen: uit een vorige week gepubliceerde jaarrapportage van het College van de Rechten voor de Mens blijkt dat ruim een kwart van de mensen die te maken heeft met een reeks incidenten met dezelfde dader(s) zich vervolgens ziek meldt op werk of school.

Een derde van de meldingen over discrimina­tie op de arbeids­markt gaat over herkomst of afkomst

Meer cijfers

Ook op het gebied van stages hebben jongeren met een migratieachtergrond een achterstand: 30 procent van de jongeren met een Nederlandse achtergrond vindt binnen een maand een stageplek. Bij jongeren met een migratieachtergrond is dit slechts 11 procent, blijkt uit in 2018 gepubliceerd onderzoek van Kennisplatform Integratie & Samenleving. In 2019 was in de meeste provincies herkomst of huidskleur de discriminatiegrond waar de meeste meldingen over binnenkwamen. Alleen in Noord-Brabant, Gelderland en Flevoland ging het om geslacht, blijkt uit de Monitor arbeidsdiscriminatie. De arbeidsparticipatie onder personen met een niet-westerse migratieachtergrond is gestegen, meldde het CBS vorig jaar. In 2018 was 60,9 procent van deze groep aan het werk, bijna net zoveel als voor de crisis. Het gat met werkenden met een Nederlandse achtergrond blijft echter groot. Van hen heeft 69,1 procent werk.   Bron:AD