Loondispensatie uit, loonkostensubsidie in!

Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken stuurt de Tweede Kamer het onderzoek naar de effectiviteit van loondispensatie en loonkostensubsidie. De onderzoekers concluderen dat loonkostensubsidie de voorkeur geniet boven loondispensatie.

Het instrument is minder complex voor werknemers en voelt eerlijker omdat de werknemers volledig in dienst zijn bij de werkgevers en volledig loon krijgen van de werkgever, inclusief opbouw van aanvullend pensioen en socialeverzekeringsrechten.

Wat vinden werkgevers?

Zonder financiële compensatie zouden de meeste werkgevers waarschijnlijk geen mensen met een arbeidsbeperking in dienst nemen. Werkgevers zien het liefste één instrument en één uitvoeringsorganisatie. Ze signaleren dat er twee instrumenten zijn die hetzelfde doel dienen, maar die qua opzet en uitvoering van elkaar verschillen en die worden uitgevoerd door twee verschillende uitvoeringsorganisaties. Een aantal geïnterviewde werkgevers geeft aan dit complex te vinden.

Vraag om eenvoud

Werkgevers vragen om eenvoud. Bij loonkostensubsidie is er nu geen eenvoud omdat gemeenten beleid rondom loonkostensubsidie en flankerend beleid op eigen wijze kunnen inrichten. Zo kunnen er verschillen tussen gemeenten zijn, bijvoorbeeld in loonwaardemethodiek, de wijze van betaling, de duur van de proefplaatsing, de mate waarin forfaitaire loonkostensubsidie wordt verstrekt en het recht op een jobcoach.

Loont werken?

De mate waarin de instrumenten er in slagen om de werknemer daadwerkelijk voldoende te belonen voor het werk dat zij doen verschilt. Gaan werken vanuit een uitkeringssituatie of meer uren per week gaan werken, loont niet altijd voor de werknemer.

Voorkeur voor loonkostensubsidie

Vanuit het klantperspectief geredeneerd heeft loonkostensubsidie volgens geraadpleegde betrokkenen duidelijk de voorkeur boven loondispensatie. De geraadpleegde gemeenten zijn daar heel duidelijk over.

Ook de geraadpleegde werkgevers en de professionals bij UWV geven de voorkeur aan loonkostensubsidie. Zij menen dat loonkostensubsidie beter hanteerbaar is voor de vaak kwetsbare werknemers doordat meestal sprake is van één inkomstenbron. Bovendien stimuleert het de eigenwaarde van werknemers als zij van de werkgever hun volledig salaris ontvangen. Daarmee voelen zij zich gelijkwaardig aan hun collega’s.

Veel betrokkenen vinden loonkostensubsidie ook eerlijker doordat mensen die met loonkostensubsidie werken dezelfde arbeidsvoorwaarden hebben als hun collega’s.

Het onderzoek maakt duidelijk dat:

• een passend instrument nodig is om de kansen op werk voor mensen voor wie is vastgesteld dat hun loonwaarde lager is dan het minimumloon te vergroten, anders zouden werkgevers hen waarschijnlijk niet aannemen.
• beide instrumenten in dat opzicht effectief zijn.
• de werking van deze instrumenten nu te complex is en dat vereenvoudiging nodig is.
• zowel werkgevers als werknemers het belangrijk vinden dat werken loont.

Breed offensief

Deze bevindingen sluiten aan bij de brief van de staatssecretaris over een breed offensief om meer mensen met een beperking aan werk te helpen. Van Ark heeft daarin aangegeven waarom ze afziet van invoering van loondispensatie in de Participatiewet en een pakket aan maatregelen benoemd die zij met betrokken partijen wil uitwerken.

Kernpunten zijn:

• het eenvoudiger maken voor werkgevers mensen met een beperking aan te nemen;
• werken meer te laten lonen voor werknemers;
• het gemakkelijker te maken dat werkzoekenden met een beperking en werkgevers elkaar vinden.

De bewindsvrouw betrekt de bevindingen van het onderzoek bij de uitwerking van het brede offensief, waarover zij de Tweede Kamer voor de begrotingsbehandeling van het ministerie van Sociale Zaken in november zal informeren.