Moe na een dag werken?

Dat komt doordat we ons brein veel te weinig rust gunnen – zo doe je het wel goed

Zo nu en dan, als gezondheidspsycholoog Ulrika Leons op een dag veel te doen heeft, sluipt ze ’s ochtends haar kantoor binnen zonder dat iemand haar ziet.

Ze zegt niemand gedag, haalt geen koffie en verstopt zich op haar kamer.
Niemand weet dat ze er is, waardoor het haar eindelijk lukt om een paar uur ongestoord te werken.
Het is niet het enige dat ze anders doet dan het overgrote deel van werkend Nederland. Een vergadering opent ze vaak met een mindfulness oefening. Ze let erop dat niemand z’n telefoon op z’n bureau heeft liggen en als een vergadering lang duurt, stelt ze altijd voor om een pauze te houden. Soms in stilte.

Dat klinkt misschien vreemd, maar ze pleit ervoor dat iedereen die gewoontes van haar overneemt.

“We gaan op ons werk niet goed met ons brein om”.

“We storen elkaar de hele dag door, leiden onszelf af met onze telefoons en smartwatches en proberen ondertussen efficiënt te werken op drukke kantoren. Zo putten we ons brein uit.”

En als we dan aan het einde van een vermoeiende werkdag op weg naar huis gaan, voeden we ons brein onderweg met nieuwe informatie op sociale media of met muziek.

“Vervolgens gaan we thuis een film of serie kijken, we geven onze hersenen geen seconde rust”, zegt ze.
“Onze manier van werken slurpt energie, het is onnodig vermoeiend. Je slaat informatie niet op, waardoor je inefficiënt werkt. En omdat je jezelf geen tijd geeft om op adem te komen, loop je over en krijg je in het ergste geval last van een burn-out.”

Uit onderzoek blijkt dat 53 procent van Nederlandse werknemers meerdere keren per maand lusteloos thuiskomt van een dag werken. Een op de vijf Nederlanders heeft daar zelfs meerdere keren per week last van.

Kortom: we gaan niet goed met ons brein om en dat moet anders.

Daarom is deze maand de campagne Breinvriendelijk Werken van start gegaan. Het is een initiatief van bedrijfszorgorganisatie Zorg van de Zaak en het daaronder vallende Skils, waar Leons directrice van is. Met de campagne wil ze ervoor zorgen dat er meer aandacht voor breinvriendelijk werken komt.

3 tips om beter om te gaan met je brein terwijl je aan het werk bent.

1. Veel herrie? Sluit je af

Veel Nederlanders hebben een functie waarvoor ze de hele dag met hun hoofd moeten werken. Daar hoort ook bij je dat je je voor sommige taken flink moet concentreren.

Op kantoor kan dat lastig zijn, want er zijn genoeg collega’s die je zo nu en dan iets willen vragen. Hoe zat het ook alweer met die ene klant? Of je nog even naar dat mailtje kan kijken?

Dat lijkt misschien onschuldig, maar voor je concentratie is het funest, zegt Leons. “Als iemand je afleidt, duurt het tussen de 5 tot 25 minuten totdat je je aandacht weer volledig op je taak hebt gericht. Het slurpt energie om de hele tijd tussen taken te switchen. Als dit de hele dag door gebeurt, ben je doodop tegen de tijd dat je naar huis gaat.”

Daarom raadt Leons aan om je af te sluiten voor je collega’s als je even geconcentreerd wil werken.

“Dat kan heel gemakkelijk: door bijvoorbeeld een koptelefoon op te zetten. Met collega’s zou je dan bijvoorbeeld kunnen afspreken dat als iemand een koptelefoon op heeft, je diegene echt even niet kan storen.”

Er zijn meer manieren om ervoor te zorgen dat je niet continu wordt afgeleid. Zo zou je samen met je werkgever de werkplekken op je kantoor visueel kunnen afsluiten van bijvoorbeeld het gangpad, zodat je niet iedereen ziet die koffie gaat halen. “En je kunt afspreken dat mensen even naar een vergaderruimte lopen als ze een telefoongesprek willen voeren, zodat ze daar anderen niet mee storen.”

2. Deel je dag slim in

Als je van tevoren weet dat je een uur ergens heel geconcentreerd aan moet werken, denk dan goed na over op welk moment van de dag je dat doet.
“Iedereen heeft wel een aandachtscurve – momenten waarop je makkelijker kan focussen en momenten waarop dat moeizamer gaat. In de middag hebben de meeste mensen meer moeite om te focussen, in de ochtend gaat dat beter”, zegt Leons.

Daarnaast heeft een organisatie een bepaalde dagindeling. “Soms is er bijvoorbeeld iedere ochtend een vergadering, of is het ‘s middags wat drukker op kantoor. Deel je dag daarop in.”

“Als je een aantal redelijk eenvoudige taken hebt waarvoor je je maar een paar minuten hoeft te concentreren, kun je die vaak ook doen als het druk is op kantoor. Maar als je ergens geconcentreerd aan wil werken, probeer dat dan te doen op het moment dat het rustig is op kantoor en bij voorkeur in de ochtend”, zegt Leons.

Het klinkt misschien simpel, maar het vraagt wel wat om je dagplanning hierop aan te passen. “Als het lukt, zorgt het ervoor dat je een stuk efficiënter en rustiger werkt.”

Het werkt ook goed om met het hele bedrijf een vast moment (of meerdere) in de week af te spreken waarop iedereen geconcentreerd kan werken. “Als er bijvoorbeeld nooit vergaderingen op donderdagochtend zijn, zou je kunnen afspreken: donderdagochtend wordt bij ons het moment dat iedereen ongestoord een paar uur lang meters kan maken.”

3. Laat je hersenen af en toe op adem komen

Verveel jij je nog weleens? Of lees jij, terwijl je op de bus staat te wachten, het laatste nieuws en neem je zelfs je telefoon mee naar de wc?
Volgens Leons is het belangrijk om je hersenen zo nu en dan de kans te geven om op adem te komen. “Als je elke minuut met prikkels en vermaak vult, dan herstelt je brein nooit en loop je mogelijk het risico op een burn-out”, zegt Leons.

“Vroeger hadden we op een hele natuurlijke manier dode momenten in een dag. Tijdens het wachten op de bus of de trein had je niets te doen, maar nu vullen we die momenten met Candy Crush of Instagram. Dit terwijl verveling en dagdromen juist herstelmomenten voor het brein zijn. Mensen halen rust en plezier door elkaar, een leuke film kijken voelt misschien alsof je ontspant, maar je brein rust er niet door uit.”

Het brein moet ook af en toe de dag kunnen verwerken, zegt Leons.

“Dat doe je niet door na je werkdag uit te rusten door een boek te lezen of een film te kijken, maar door echt even niets te doen. Door te dagdromen, even uit het raam te kijken, even te niksen.”

Als je dat moeilijk vindt, kun je die rust ook iets bewuster pakken. “Door bijvoorbeeld te gaan mediteren, of door een wandeling te maken en simpelweg veel om je heen te kijken.”
“Het belangrijkst is dat je af en toe ontfocust en dat je dat op een manier doet die bij jou past.” Hoe je die vindt? “Begin ermee door af en toe gewoon even uit het raam te kijken en niets te doen. Dan weet je weer hoe het voelt om te dagdromen en te ontfocussen. Zoek daarna naar een activiteit die bij je past en waarbij je dat gevoel ook krijgt.”