Vaker komen er ruzies bij een re-integratie na een periode ziekte

  Je bent langere tijd ziek geweest, maar gaat weer aan het werk. Die terugkeer op de werkvloer leidt steeds vaker tot juridische problemen. Bedrijven zijn bang voor hoge kosten en blijven werknemers soms als bedrijfsrisico zien. “Mijn baas wilde iets anders, waardoor ik in de financiële problemen zou komen.” Een werknemer werkte bijna vier jaar naar volle tevredenheid als taxichauffeur. Totdat een conflict over het aantal uren dat hij zou werken een onoverbrugbaar meningsverschil bleek. In 2017 krijgt de werknemer te horen dat hij leed aan een chronische darmaandoening. Hij kwakkelde al een tijdje met zijn gezondheid, had zich vaak ziek gemeld. Met de juiste medicijnen ging het al snel beter, maar hij was nog wel snel moe. Een goed re-integratietraject bleek te veel gevraagd. De voormalig taxichauffeur merkte vooral dat zijn bazen hem maar lastig vonden.

Geschillen stijgen

Problemen als die tussen de werknemer en zijn werkgever leiden steeds vaker tot een juridisch conflict. Dat blijkt uit cijfers van Stichting Achmea Rechtsbijstand, marktleider in juridische hulpverlening, op basis van statistieken van de aangesloten verzekeraars Centraal Beheer, Interpolis, FBTO en Avéro. Werkgevers en werknemers steggelen bijvoorbeeld over het aantal uren dat iemand gaat werken tijdens zijn re-integratietraject. Of ze kunnen het niet eens worden over ‘passend werk’: een vervangende klus, als de oorspronkelijke functie van de zieke nog te zwaar is.

Stijging van 18 procent

In de eerste zes maanden van 2018 deden 1645 mensen een beroep op hun rechtsbijstandsverzekering vanwege getouwtrek over re-integratie, ten opzichte van 1397 een jaar eerder. Dat komt neer op een stijging van bijna 18 procent, blijkt uit de halfjaarrapportage van de Juridische Barometer, die de stichting jaarlijks uitbrengt. Door de aantrekkende economie telt de organisatie Achmea minder hulpvragen over ontslag, maar juist meer het toetsen van arbeidsvoorwaarden, bij een nieuwe baan. (Bron: Achmea) De werknemer ging na zijn diagnose snel weer aan de slag. “Ik kreeg prednison voorgeschreven (een ontstekingsremmer, red.) en dat werkte al snel vrij goed. Ik kon dus weer werken”. Hij had een contract voor 24 uur, maar werkte naar eigen zeggen structureel 32 uur. Dat wilde hij blijven doen, maar met een rustdag tussen twee werkdagen, omdat hij sneller moe was. Dat moest hij onderling proberen te regelen met collega’s, maar zijn werkgever was wel akkoord met vier dagen werken. De werknemer: “Tijdens een dienst voelde ik me niet lekker en meldde ik mij ziek. Toen kreeg ik te horen dat mijn bazin wilde dat ik toch drie dagen ging werken. Maar daardoor zou ik flink in de financiële problemen komen.”

Riskeren loonsanctie

Werkgevers en werknemers hebben vaak tegengestelde belangen, als het gaat om ziekte. “Als een discussie over re-integratie ontspoort, dreigt vaak een vijandige houding”, aldus Stichting Achmea Rechtsbijstand. “Is iemand wel echt ziek? Of wil mijn werkgever me eruit werken? Dat vragen mensen zich dan af.” De toename in het aantal gevallen komt volgens Achmea doordat werkgevers de druk voelen hun zaken op orde te hebben. Als zij verzaken een goed re-integratiedossier op te stellen, of te weinig doen om een werknemer succesvol te re-integreren, kan het UWV hen een zogenoemde loonsanctie opleggen. Dat betekent dat je als werkgever ook het derde jaar loon moet doorbetalen, in plaats van de wettelijk verplichte twee jaar. Het afgelopen jaar greep het UWV vaker naar dat middel, blijkt uit haar jaarverslag. “Maar als de plannen van de werkgever niet stroken met waar de werknemer toe in staat is, of denkt te zijn kan dat tot conflicten leiden”, aldus Achmea.

Dan maar koffie rondbrengen?

Ook een Utrechtse arbeidsrechtadvocaat merkt in zijn praktijk dat er meer juridische geschillen over re-integratie zijn. De arbeidsrechtadvocaat staat zowel werkgevers als werknemers bij. “Ik zie werkgevers vooral worstelen met de vraag: wat is passend werk? Als iemand nog niet kan terugkeren in zijn eigen functie, wat moet je zo iemand dan laten doen? Koffie rondbrengen? Archiveren? Als je twee keer per week twee uurtjes komt werken kun je nog wel iets verzinnen, maar als iemand halve dagen komt wordt dat al ingewikkelder”, legt de arbeidsrechtadvocaat uit. Zeker bij kleine bedrijven, waar simpelweg niet zoveel functies zijn kan dat problemen opleveren.

Bedrijfsrisico

En als iemand dan weer beter is, vormt een voormalig zieke werknemer ook een soort bedrijfsrisico. De arbeidsrechtadvocaat: “Als je na twee jaar niet beter bent kun je iemand ontslaan, op voorwaarde dat er binnen een half jaar geen uitzicht is op herstel. Maar stel dat iemand na twee jaar ziekte weer veertig uur per week gaat werken en dat blijkt toch te zwaar. Na een maand is je werknemer dan weer ziek. Dan begint die twee jaar weer gewoon op nul en blijf je loon doorbetalen.” Aan de andere kant raken werknemers ook snel wantrouwig. “Ben ik wel echt in staat om weer vijf dagen per week naar kantoor te komen, zoals de bedrijfsarts zegt? Of is dat gewoon een spreekbuis van de baas? Dat vragen zij zich af”, weet de advocaat. En dat is niet altijd een vooroordeel over bedrijfsartsen, signaleert de arbeidsrechtadvocaat. “De meeste bedrijfsartsen willen oprecht zorgen dat iemand weer aan het werk kan, maar weet dat je altijd een second opinion kunt vragen.”

Schop na

Tussen de werknemer en zijn werkgever kwam het niet meer goed. “Ik ben uiteindelijk zelf weggegaan, vertelde de werknemer. Na een maand kon ik gelukkig al ergens anders werken, maar ik vond het wel heel jammer. Ik werd niet expres ziek. Hoe dit is geëindigd, voelde als een schop na.”

Tip:

Wat te doen bij conflicten over je re-integratie?

Werknemers:

1. Zeg nergens ja of nee tegen, zonder overleg of bedenktijd. Je kunt bijvoorbeeld het Juridisch Loket raadplegen, via het gratis telefoonnummer. Ook kun je een jurist inschakelen, eventueel met een beroep op je rechtsbijstandsverzekering. 2. Ben je het oneens met het oordeel van de bedrijfsarts? Weet dat je een second opinion kunt aanvragen, of het UWV kunt vragen om een zogenoemd deskundigenoordeel. Zij beoordelen dan nogmaals of je wel of niet in staat bent om (een paar uur per week) te werken.

Werkgevers:

1. Zorg ervoor dat je goed begeleid wordt door een bedrijfsarts of arbo-dienst. “De meeste mkb’ers willen gewoon ondernemen en voelen zich ook een beetje ongemakkelijk tegenover een zieke werknemer. Maar denk niet: het is lastig, dus ik laat het maar zo”, aldus de arbeidsrechtadvocaat. 2. Zoek op internet naar het stappenplan bij ziekte van het UWV. Daar staat stap-voor-stap uitgelegd wat je als werkgever moet doen. 3. Vraag bij het UWV om een deskundigenoordeel of je voldoende inspanningen levert bij de re-integratie van een langdurig arbeidsongeschikte werknemer. Dat geeft je de gelegenheid om eventueel bij te sturen en een loonsanctie te voorkomen.   Zie ook: Zieke werknemers – wat mag & niet?